Chciałbym, aby czytelnik potraktował książkę jako inspirację do dalszego pogłębiania wiedzy o roli religii w społeczeństwie. Warto przeczytać każdą pozycję, którą wskazałem w przypisach. Osobiście czekam na polskie tłumaczenie broszury Marcina Lutra: Przeciw papiestwu ufundowanemu przez diabła (niem. Wider das Papsttum zu Rom, vom Teufel gestiftet), ponieważ nie znalazłem jej w języku polskim. Dla dobra ekumenizmu chciałbym przeanalizować także to, co spośród dzieł Lutra jest najbardziej kontrowersyjne. Zależy mi także na odkryciu przez polskiego czytelnika książki Ksawerego Pruszyńskiego W czerwonej Hiszpanii. Jest w niej rozdział Aby zrozumieć, w którym autor porównuje Polskę i Hiszpanię jako dwa upadłe imperia na obrzeżach cywilizacji europejskiej. Wyjaśnia ich podobną historię, przyczyny stagnacji oraz zacofania w stosunku do innych państw Europy Zachodniej. Uważam za wielkie nieszczęście dla świata zachodniego ożenek Kościoła katolickiego z feudalizmem, dlatego kiedy w trakcie pisania ostatniego rozdziału trafiłem na reportaż K. Pruszyńskiego dotyczący wojny domowej w Hiszpanii, z przyjemnością przeczytałem, że on podobnie jak ja w przypadku Polski i Litwy uznał przeżytki feudalne za źródło zastoju Hiszpanii i żyzną glebę, na której zrodził się przyszły konflikt. Książka K. Pruszyńskiego powinna być lekturą szkolną. Byłby z niej większy pożytek niż z tkliwego bajdurzenia romantyków.
.png)
.jpg)
.png.png)
.png)
