Najbardziej znana powieść francuskiego pisarza. Składa się z dwóch części: Polano oraz Joasia Alexandre. Głównym bohaterem jest stary bibliofil, badacza i poszukiwacz średniowiecznych manuskryptów - Sylwester Bonnard. Od czterdziestu lat marzy o napisaniu monografii opactwa Saint-Germain-des-Pres. Żyje jako stary kawaler z kotem Hamilkarem. Jest jednak wrażliwy na ludzkie niedole i spieszy z pomocą bliźnim. Przez niektórych Sylwester Bonnard uważany jest za literacki portret pisarza. Powieść ma formę dziennika, w którym wpisy pojawiają nieregularnie, czasem raz na kilka lat.