Zebrane w tomie artykuły dotyczą recepcji Mickiewicza jako przewodnika poetyckiego, politycznego, ideowego. Ukazują go w różnych aspektach: jako autora pism filomackich, wypowiedzi publicystycznych, przemów i odezw polityczno-społecznych, poetę i reformatora religijnego, współautora i uczestnika różnych projektów duchowych, animatora odnowy duchowej na emigracji, pomysłodawcę pierwszego polskiego zakonu, a także współtwórcę pierwszej rodzimej sekty religijnej oraz jako mistrza dla kolejnych pokoleń odbiorców jego idei i twórczości.